رییس هیات مدیره کانون انجمن های صنایع غذایی ایران در گفت و گو با روزنامه تعادل، شرایط جدید اقتصادی کشورمان را بهترین فرصت برای رسیدن به دانش لازم، استانداردهای جهانی و دستیابی به بازارهای خارجی در زمینه صنعت غذا دانست.

این روزها در تمام نشست‌های اقتصادی بحث بر سر خروج از ركود و راهكارهای پیشنهادی است. حال در این راستا یكی از موضوعاتی كه تمام فعالان اقتصادی با آن هم عقیده هستند، پیدا كردن بازاری برای فروش محصولات داخلی و درنهایت رسیدن به افزایش تولیدات و اشتغالزایی است. در پی این سازوكار و برای رسیدن به پویایی نخستین مساله‌یی كه به ذهن خطور می‌كند افزایش قدرت خرید مردم و در نتیجه خروج از ركود است.

به گزارش کانون انجمن های صنایع غذایی ایران و به نقل از روزنامه تعادل،در پی لغو تحریم‌ها و برداشته شدن احتمالی موانع مختلف از پیش روی اقتصاد ایران حال باید راه‌حل‌هایی برای ورود هر چه بیشتر به بازارهای جهانی جست تا هرچه زودتر از ركود خارج شده و چرخ‌های اقتصادی به تحرك در آیند.

یكی از مواردی كه در موضوع صادرات جهانی به‌خصوص به كشورهای اروپایی موردتوجه قرار می‌گیرد، صادرات مواد غذایی است كه طبق آمارهای منتشر شده در این زمینه، صادرات مواد غذایی روزهای خوبی را سپری نمی‌كند. فعالان اقتصادی علل متعددی را برای این معضل بر شمرده‌اند. بدیهی است طی سال‌هایی كه ایران با مشكل تحریم‌ها دست به گریبان بوده، از بازارهای جهانی غایب مانده است.

كاوه زرگران رییس كمیسیون كشاورزی اتاق تهران و از فعالان عرصه صنایع غذایی بر این باور است كه ، با تكیه بر آمار صادرات محصولات غذایی ایران به كشورهایی چون افعانستان و عراق ما در حجم كمی صادرات داریم اما این صادرات به‌دلیل شرایط وخیم كشورهای همسایه است که درگیر جنگ هستند و ناچار به واردات محصولات غذایی از ایرانند.

زرگران در گفت‌وگو با «تعادل» می‌گوید: ما سهمی از واردات كشورهای توسعه‌یافته را در صنایع غذایی نداریم و مشتریان ما در اروپا و امریكا، ایرانیان مهاجرند نه مردم كشورهای مقصد.

زرگران بیش از هر نهادی، تصمیمات ناگهانی و بی‌برنامگی دولت‌ها را در فرآیند صادرات موادغذایی، به‌عنوان معضل شناسایی می‌كند. او معتقد است مشكل بزرگ‌تری در چرخه تولید وجود دارد و چیزی كه می‌بینیم این است كه هركسی تلاش می‌كند مشكل را از محدوده اختیاراتش به زمین دیگری بیندازد.

همچنین محمدرضا مرتضوی دبیركل خانه صنعت، معدن و تجارت معتقد است كه تا رسیدن به نیازها و سلیقه كشورهای مختلف در زمینه مزه و طعم مواد غذایی راهی طولانی در پیش است. او عنوان می‌كند كه اكنون با ایجاد شرایط جدید در زمینه اقتصادی و حضور روزافزون شركت‌های خارجی در بازار ایران با مدیریت درست، این بهترین زمان و فرصت برای رسیدن به دانش لازم، استانداردهای جهانی و دستیابی به بازارهای خارجی است.

  چند سال دوری از بازار

باتوجه به پتانسیل و ظرفیت‌های خوبی كه ایران در زمینه تولید مواد غذایی دارد دلایل متفاوتی موجب شده تا به نرخ رشد مطلوب صادرات در این زمینه نرسد. محمدرضا مرتضوی دبیركل خانه صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با «تعادل» نظر خود را چنین بیان كرد: علت عمده‌یی كه مانع شده تا ایران نتواند در زمینه صادرات مواد غذایی به آمار دلخواه برسد، دوری از بازارهای اروپایی و غیبت طولانی‌مدت است كه دلیل عمده این غیبت وجود تحریم‌ها و قوانین سختگیرانه در این زمینه است. مرتضوی همچنین افزود: ایران طی چند سال گذشته به‌دلیل قوانین تحریم‌ها نمی‌توانست آن‌طور كه باید و شاید با كشورهای اروپایی مراودات تجاری داشته باشد. این موضوع درنهایت منجر به بی‌خبری از سلیقه اروپاییان و دیگر كشورها در زمینه مزه و تنوع محصولات شد. او در ادامه افزود: این درحالی است كه كشورهایی كه توانسته‌اند در این مدت بازارهای جهانی را برای خود حفظ كنند به‌طور حتم با دیدن عكس‌العمل مشتریان توانسته‌اند به مزه، طعم و تنوع غذایی كه بتواند پاسخگوی سلایق آنان باشد دست پیدا كنند. حال رسیدن به چنین جایگاهی و دانستن آنچه در سال‌های غیبت ایران در بازارهای جهانی رخ داده كاری دشوار و سخت به‌نظر می‌رسد.

 جذب شركای تجاری خارجی

با پشت‌سر گذاشتن تحریم‌ها، بیش از پیش ایران توانسته نظر كشورهای مختلف را برای سرمایه‌گذاری به خود جلب كند. دبیركل خانه صنعت، معدن و تجارت یكی از راه‌حل‌های افزایش صادرات ایران در زمینه مواد غذایی را پیوستن به شركت‌های خارجی دانست و در این راستا اظهار داشت: در دوران تحریم مدیران كارخانه‌ها توانسته‌اند به‌خوبی كارخانه‌ها و سخت‌افزارهای موجود را حفظ كنند. باتوجه به نیروی انسانی كارآمد و توانایی‌های موجود بهترین راهكار جذب شركای خارجی برای شناسایی فرمول‌ها و سلایق و مزه‌ها در زمینه صادرات مواد غذایی است البته برای به‌دست آوردن سهمی از بازار اروپا.

مرتضوی در ادامه اظهار كرد: شناسایی چگونگی و نیاز بازارهای جهانی به‌خصوص كشورهای مجاور ایران می‌تواند با برنامه‌ریزی صحیح منجر به افزایش صادرات مواد غذایی شود. او در ادامه گفت: روسیه در حال حاضر نیاز 4میلیارد دلاری به پنیر دارد و این در شرایطی است كه این كشور در دوران تحریم به‌سر می‌برد. باوجود سخت‌افزار و نیروی انسانی كافی و توانایی بالای ایران در زمینه تولید لبنیات، تنها با جذب سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانیم ظرف 4 الی 5ماه آینده بازار لبنی روسیه را فتح كنیم.

  اقتصاد فدای سیاست

هر زمان بحث از برقراری مراودات اقتصادی با سایر كشورها می‌شود این نگرانی وجود دارد كه تصمیم‌گیری‌های سیاسی تا چه حدی می‌تواند تاثیرات منفی بر این مراودات داشته باشد. مرتضوی با بیان اینكه پس از دوران تحریم‌ها كالبد صادرات سالم و تنها نیاز است تا روح جدیدی به آن دمیده شود، افزود: یكی از موانعی كه حتی پس از برداشتن تحریم‌ها وجود دارد، دغدغه برخی از دل نگرانی‌هاست كه با برداشته شدن تحریم‌ها و بازگشایی مرزها، بازارهای رانتی و انحصاری از بین برود. دبیركل خانه صنعت، معدن و تجارت تصریح كرد: مثل همیشه اینكه اقتصاد را فدای سیاست كنیم و بگذاریم بازی به وقت اضافه كشیده شود، نمی‌توان انتظار داشت كه آمار صادرات افزایش یابد. ایران حتی در زمینه بسته‌بندی و ظاهر كالاهای مواد غذایی صادراتی مشكلی ندارد و تجربه‌های فراوان ما در این زمینه می‌تواند كمك شایان‌توجهی به این امر داشته باشد، اما به این شرط كه عقب‌افتادگی‌های فكری در بخش سیاست از بین برود.

 اروپا مهد غذای جهان

بحث صادرات مواد غذایی ازجمله مواردی است كه زوایای مختلف و زیادی را در بر می‌گیرد. ازجمله شناسایی بازار و چگونگی عملكرد سایر تولیدكنندگان خارجی. در این راستا سیدحامد واحدی عضو هیات‌رییسه و خزانه‌دار اتاق تهران در گفت‌وگو با «تعادل» اینچنین اظهارنظر كرد: برای ورود به بازارهای اروپایی راه دشواری پیش روی ایران است زیرا اروپا مهد غذای جهان است و بالاترین صادرات كشاورزی را به كشورهای مختلف دارد.

  صادرات كالا با مزیت نسبی

اكنون برای موفقیت در این زمینه نگاهی به داشته‌ها و ظرفیت‌های ممكن می‌تواند موجبات رسیدن به نتایج دلخواه را فراهم كند. واحدی در ادامه عنوان كرد: برای دستیابی به بازارهای جهانی ابتدا بهتر است با كالاهایی كه در آنها مزیت نسبی داریم شروع كنیم و به تقویت آنها بپردازیم. این درحالی است كه ایران زمانی حرف اول در صادرات پسته داشت، اما امریكا توانست جایگاه نخست را به‌دست آورد هرچند در سال‌جاری ایران باز مقام اول را از آن خود كرد.

او ادامه داد: توجه به این نكته حائزاهمیت است كه ابتدا باید با برنامه‌ریزی و ارتقای سطح استاندارد چه در بحث كیفی و چه در بحث بسته‌بندی توانایی‌های موجود را حفظ كرد و در گام بعدی به فكر صادرات دیگر كالاها افتاد.

 راهكارهای افزایش صادرات موادغذایی

به‌طور حتم با برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت توانایی‌های موجود در این زمینه، می‌توان به بازارهای جهانی دست یافت. واحدی راهكارهای ممكن برای افزایش صادرات مواد غذایی را این‌گونه برشمرد: گام اول در رسیدن به این هدف آموزش به افرادی است كه در این زمینه مشغول به فعالیت هستند ازجمله تولیدكنندگان، گارگران و تجار. البته این آموزش‌ها باید هم سطح دانش روز دنیا باشد و نه تنها آموزش‌های سنتی را دربر گیرد.

 آنچه در این موضوع نقش مهمی ایفا می‌كند، استاندارد‌سازی و رسیدن به معیارهای جهانی است. در آخر همكاری با سایر كشورها برای نفوذ در بازارها امری بسیار موثر است. البته آنچه در بحث اشتراك با سایر كشورها از اهمیت ویژه‌یی برخوردار است و این روزها در دیدار با هیات تجار خارجی موردتوجه قرار می‌گیرد، این است كه ایران به‌دنبال بازار‌سازی برای محصولات تمام شده خارجی‌ها نیست، بلكه باتوجه به تجربه بالا و كمبود دلار، ایران تنها خواستار سرمایه‌گذاری است كه منجر به تولید شود كه یا با برند ایرانی یا با برند خارجی در بازارهای جهانی جایی برای خود پیدا كند.

شرایط جدید اقتصادی و سیاسی این روزها، بهترین امكان برای رسیدن به جایگاه اقتصادی در بازارهای جهانی است. استفاده از تجربه و نیروی انسانی و مدیریت صحیح منابع گام‌های نخست در افزایش صادرات مواد غذایی خواهد بود.